زمانى كه رسول اكرم صلى الله عليه وآله در جاهايى از قرآن به كارى امر يا نهى شده اند آن اوامر و نواهى مخصوص خود آن حضرت است يا امت را نيز شامل مى شود؟
پاسخ : رسول گرامى اسلام صلى الله عليه وآله هم مانند بقيه مسلمانان مورد خطاب شارع و مأمور به اوامر الهى و مورد نهى از نواحى حق تعالى است و بديهى است آن حضرت اين اوامر و نواحى را به نحو احسن و اكمل اطاعت می كردند ولى آن چه از در خصوص رسول خدا نقل شده آن است كه بعضى اوامر و نواهى اختصاص ويژه اى به آن حضرت داشته است از آن جمله: نماز شب (قيام الليل) كه مى گويند بر حضرت واجب بوده. تفسير درّالمنثور می گويد: لمّا نزلت «يا ايها المزمّل قم الليل الا قليلاً» مكث النبى صلى الله عليه وآله على هذه الحال عشر سنين يقوم الليل كما امره اللَّه و كانت طائفة من اصحابه يقومون معه فانزل اللَّه بعد عشر سنين «ان ربك يعلم انك تقوم» الى قوله «فاقيموا الصلاة» فخفف اللَّه عنهم بعد عشر سنين[1] هنگامى كه آيه «يا ايها المزمّل…»، نازل شد پيامبرصلى الله عليه وآله مدت ده سال شب ها را به نماز می ايستادند چنانكه خداوند امر نموده بوده و گروهى از اصحاب آن حضرت هم همراهى می نمودند تا اين كه آيه «ان ربك يعلم… فاقيموا الصلاة» نازل شد. و در آيه 79 سوره مباركه اسراء «و من الليل فتهجد به نافلة لك عسى ان يبعثك ربك مقاماً محموداً» به اين مطلب اشاره شده است.
صاحب تفسير مجمع البيان می گويد: نماز شب بر پيامبر فرض و واجب بوده و براى بقيه فضيلت. [2]
مسواك زدن و قربانى در عيد قربان بر آن حضرت واجب بوده است و روايتى است كه می فرمايد: «ثلاث كتب علىّ و لم يكتب عليكم: السواك، الوتر، و الاضحيّه»[3]
اداء دين كسى كه با ناداراى و تنگدستى از دنيا رفته باشد[4] بر پيامبر واجب بوده است. يك سلسله امور هم گفته می شود بر حضرت حرام بوده و نهى مخصوص پيامبر گرامى است:
1. خوردن پياز و سير؛
2. نوشتن خط و گفتن شعر و قرآن هم می فرمايد: «و لا تخطّه بيمينك»؛[5] و «و ما علّمناه الشعر»؛[6]
3. هنگامى كه لباس جنگ می پوشيد بر او حرام بود بيرون آوردن تا اين كه با دشمن مواجه شود و بجنگند. [7]
بنابراين پيامبر عظيم الشأن در تمام تكاليف الهيه با بقيه امت مشترك و يكسان است الا موارد خاصى كه به كمك ادله اى از قرآن و سنت استفاده می شود كه رسول گرامى فقط مورد خطاب است. لذا می بينيم امورى مانند نماز شب و مسواك زدن و قربانى و اداء دين كسى كه با تنگدستى از دنيا رفته بر همه امت مستحب و مطلوب است وليكن نبى مكرّم اسلام تكليف ويژه اى دارند و آن وجوب عمل به اين موارد است. يا امورى مثل نوشتن و شاعرى بر بقيه است مباح است و در مثل سير و پياز لااقل مكروه است ولى در مورد رسول خداصلى الله عليه وآله بعضى قائل به حرمت شده اند. [8]”
دیدگاهتان را بنویسید