پرسش: چه رابطه اى بين دنيا و آخرت وجود دارد؟
پاسخ : روايات معصومين عليهم السلام، درباره دنيا و آخرت، تعبيرات مختلفى دارند. برخى از روايات دنيا و آخرت را مقابل هم و ضد هم معرفى مى كنند؛ مانند روايتى از امير مؤمنان على عليه السلام كه مى فرمايد: «الدنيا و الاخرة عدوان متفاوتان و سبيلان مختلفان فمن احبَّ الدنيا و تولاها اَبْعَضَ الاخرة وعادها و هما بمنزلة المشرق و الغرب»؛[1] دنيا و آخرت دو دشمن متفاوت و دو جاده جداگانه اند. كسى كه دنيا را دوست دارد و به آن عشق مىورزد، آخرت را دشمن و با آن عداوت مىورزد اين دو همچون مشرق و مغرب اند. و در روايت ديگر امام صادق عليه السلام محبت دنيا را سر منشأ همه خطاها مى داند. [2] امام زين العابدين عليه السلام مى فرمايد: «الدنيا دنيائان دنيا بلاغ و دنيا ملعونه»؛[3] دنيا بر دوگونه است: 1 – دنياى كه وسيله وصول به آخرت است؛ 2 – دنيايى كه مورد لعنت و تنفر است. و على عليه السلام مى فرمايد: «بالدنيا تحرز الاخرة [4] »؛ با دنيا آخرت احراز مى شود. و يا اينكه در آن روايت مشهور از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله از دنيا به عنوان مزرعه آخرت نام برده شده است . [5]
وقتى روايات را با هم مقايسه و در كنار هم قرار مى دهيم متوجه مى شويم كه دنيا مذموم نيست بلكه محبت به دنيا و دلبستگى به آن و نظر استقلالى به دنيا در روايات مورد نكوهش قرار گرفته است.
به طور خلاصه مى توان گفت توجه به دنيا و دلبستگى به دنيا با توجه به آخرت، رابطه متضاد دارد. وليكن طبيعت دنيا، مزرعه آخرت بودن است و دنيا مقدمه و محلى است كه سعادت اُخروى در آن تهيه شده مى شود. حضرت على عليه السلام مى فرمايد: «انّما الدنيا دار مجازٍ و الاخرة دار قرار فخذوا مِن ممركم لمقركم»؛[6] دنيا محل گذر و آخرت خانه هميشگى است. پس از محل گذر براى خانه ابدى توشه برگيريد.
[1] نهج البلاغه، حكمت 103.
[2] بحار، ج 73، ص 7.
[3] اصول كافى، ج 2، ص 131.
[4] بحار، ج 67، ص 67، به نقل از ميزان الحكمه ماده دنيا.
[5] ميزان الحكمه ماده دنيا.
[6] نهج البلاغه، خطبه 201 و ميزان الحكمه، ج 1، ص 35.
دیدگاهتان را بنویسید